Tijdens de Argh presentatie op CUE2014 legde Paul Hoogenboom uit hoe het nu zit met certificering van riggers – in Nederland. Inmiddels kregen wij alweer een paar keer een vraag binnen hierover. Misschien logisch omdat de Powerpoint hier en daar wat karig is met de informatie. Het ging tenslotte om een ‘praatje’ van maximaal 3 minuten. Daarom vertellen we hier nogmaals en iets uitgebreider hoe het zit. Sleutelbegrippen zijn ‘gecertificeerd’, ‘rigger’ en ‘ARGH bellen’

Wat is een ‘certificaat’?

De NL-wetgeving laat tal van mogelijkheden open. Kortweg is het een “verklaring op papier, gedateerd en ondertekend” over een product, dienst, proces of een persoon…
Voor rigging gaat het hier dus over personen met een aantoonbare bepaalde kennis en kunde van dat vak. Kijken we dan wereldwijd, dan blijken die kennis en kunde overal toch een verschillende invulling en toetsing gebaseerd. Tussen USA (*ETCP), UK (*NRC), Duitsland (*VRS) en Australië (*RC) zitten nogal wat verschillen. Maar ook binnen die landen (bijv. ook Frankrijk en Nederland) kunnen er verschillen in opleiding en toetsing voorkomen. We houden het hier beperkt tot Nederland.

Welke hijs/rigging certificaten kom je het meest tegen in ons land?

• TCVT Certificaat (voormalig “Hijsbewijs”). Een formele overheidseis voor opleiding en toetsing van machinisten van Mobiele kranen enz.

• BMT. Bedieningsman Mechanische Trekkenwand. Een branche-vereiste voor opleiden en toetsen van bedieners van theater-hijswerktuigen.
• Elementaire Entertainment Rigging. Informele 5-daagse theorie-cursus speciaal gericht op de evenementen en theater sector. Afgesloten met een schriftelijk examen.
• Veilig Hijsen. Een deelname certificaat over 0,5 dag aan theorie-kennis van hijsmiddelen.
• Nieuw: ARGH cursus gericht op “Medewerker Hijstechniek” – dit is Niveau 2 in de opdeling die bijvoorbeeld binnen het MBO onderwijs is geformuleerd.

Daarnaast zijn er nog allerlei opleidingen/examens in het Veilig Werken op Hoogte: 1) Hoogwerkers en schaarliften; 2) Steigers; 3) Rope Access. En dan zijn er nog de (formele) opleidingen in constructieleer: Bouwkunde en Werktuigbouwkunde.

ARGH ziet in veel van die opleidingen de goede -en soms ook minder goede- kanten. Maar ARGH is geen toezichthouder, controleur, organisator of administrateur, of op andere wijze daar rechtstreeks bij betrokken. Dat enkele van de ARGH leden (soms al decennia lang) bezig zijn om vak-specifieke kennis over te dragen, wordt uiteraard wel gewaardeerd en ondersteund. Dat is tenslotte een van de doelstellingen van de vereniging.

Wat is een ‘rigger’

Ook dat kan een brede betekenis hebben tot en met een olie-boor platform medewerker aan toe. Houden we het beperkt tot de evenementen-rigging – elders gedefinieerd op de ARGH website – dan komt niet alleen de vraag naar de juiste kennis naar voren, maar ook de ervaring en het inzicht in de materie. Kortom de ‘competentie’
Is de werkgever dan klaar met onderricht aan zijn werknemers en zijn ze ‘competent’ te noemen?
Wij denken van niet!

Competente rigger

Met het doen van dergelijke trainingen – ook bij andere instanties! – krijg je bagage mee, kennis. Met die kennis kun je aan de slag, en ervaring opdoen. En langzaamaan wordt je dan ‘competent’.
En voor competentie moet je ELKE dag weer jezelf afvragen bij elk puntje in het dak:

• Weet ik hoe zwaar het is?
• Sla ik deze last (of dit spant) op de juiste wijze aan? Kan het beter en/of veiliger?
• Gebruik ik de juiste hijsmiddelen en werktuigen? Zijn ze voldoende sterk?
• Zijn ze in orde, onbeschadigd en op de juiste manier gemonteerd?
• Letten we als collega’s op elkaars veiligheid, en zien we van elkaar wat we doen, overleggen we over methodes, zijn we samen de risico’s aan het inschatten..?
• Pluis ik na waarom dingen anders zijn dan verwacht? Klopte de tekening of berekening?
• Weet ik of er een norm of regel voor is? Snap ik de inhoud daarvan ook voldoende?
• Kan ik dit wel uitrekenen of beredeneren? Weet ik aan wie het uit te besteden?

En als je dat dan al tien jaar doet, dan mag je wel zeggen dat je competent bent, ook al heb je alleen maar een basiscursus gedaan.

ARGH bellen?

Dat mag zeker. Voor een man met kennis en kunde. Maar niet vastgeprikt aan 1 bepaald ‘certificaat’. Sommige ARGH leden hebben er een hele reeks. Anderen zijn nooit formeel extern getoetst. Je mag misschien ook nog vragen wie er voor een specifieke klus door ARGH zou worden aangeraden (personen vliegen, materiaal keuring, productie keuring, rigging controleren, rigging plot voorbereiden, valbeveiliging en/of hoogwerk-instructie, truss lastberekening, productie- en/of bouw coördinatie enz enz)
Maar ARGH moet je zeker niet bellen om na te gaan wie er op de wereld welk papiertje precies heeft.

noten:

* ETCP – Entertainment Technician Certification Program. Branche-diploma: Arena Rigger / Theater Rigger. Theorie examen.
* NRC – National Rigging Certificate. Branche-diploma. Theorie+praktijk.
* VRS – Veranstaltungs Rigging Sachverständige. Theorie+Praktijk
* RC – Rigging Certificate. Sterk op kraanbedrijf gericht.